اختلالات گفتار درمانی

مشکل در صحیح یا واضح گفتن صدا ها یا کلمات
مشکل در روانى گفتارکه لکنت نامیده می شود
مشکلات زمانی:
- درک کردن
- بیان کردن
- خواندن
- نوشتن

هردو گروه سنی کودکان و بزرگسالان ممکن است به دلایل مختلف دچار این گونه مشکلات شوند. گفتاردرمانی ( آسیب شناسی گفتاروزبان ) می تواند در هر سنی به بهبود این مشکلات کمک کند.

مشکلات گفتار و زبان بزرگسالان

1. آپراکسی (apraxia): دراین حالت، فرامین حرکتی مناسب از مغز به عضلات گفتاری صادر نمی شود. این امر به دلیل صدمات یا سکته مغزی در بزرگسالان رخ می دهد.
2. دیزآرتریا (dysarthria): وقتی این امر روی می دهد که گفتار افراد به دلیل ضعف عضلانی ناشی از آسیب های مغزی ناواضح می شود، عوامل مختلفی چون سکته، تومور، پارکینسون، ام اس یا صدمات ضربه ای مغز، می توانند این اختلال را ایجاد کنند.
3. لکنت (stuttering): لکنت در بزرگسالان اغلب ازدوران کودکی شروع شده، به تدریج افزایش یافته وماندگارشده است. لکنت بزرگسالان اغلب باعواطف منفی و حرکات اضافه صورت و بدن همراه است. بزرگسالان اغلب در موقعیت های خاص بیشتر لکنت می گیرند،موقعیتهایی مانند صحبت با تلفن یا صحبت درجمع. لکنت گاهی هم به دلایل عصب شناختی در بزرگسالی شروع می شود.
4. مشکلات مربوط به صوت: این مشکلات اغلب با علائمی چون گرفتگی صدا، خشن شدن صدا یا از دست رفتن صدا همراهند.
5. اختلال در تولید صداهای گفتاری: گاهی مشکل تلفظ صداها تا بزرگسالی ادامه می یابد که برخلاف تصورعموم قابل درمان هستند.

1. آفازی (aphasia): آفازی یک مشکل زبانی است که به دنبال آسیب های مغزی مثل سکته، توموریا صدمات ضربه ای مغزی یا برخی از بیماری های مغزی روی می دهند. آفازی اغلب به دلیل آسیب به نیمکرۀغالب مغز که کنترل گفتارو زبان را به عهده دارد رخ می دهد. افراد مبتلا دربیان کلمات و جمله ها، درک کامل آنچه که دیگران می گویند، خواندن ونوشتن مشکل دارند. نوع و شدت مشکل بسته به نوع آفازی متفاوت است .

1. دمانس: دمانس به دلایل مختلف چون آلزایمر، سکته های کوچک متعدد، پارکینسون یا تحلیل پیش رونده لوبهای فرونتوتمپورال
2. آسیب های نیمکره راست: این افراد درتوجه، استدلال منطقی، حل مسائل، حافظه، سازماندهی، برقراری ارتباط اجتماعی و... مشکل دارند.
3. صدمات ضربه ای مغز: این صدمات می تواند منجربه مشکلاتی درگفتار، زبان، تفکر و بلع شوند. این مشکلات می تواند عملکرد فرد را درفعالیتهای روزمره درخانه، مدرسه و محل کار تحت تأثیر قراردهند.

مشکلات گفتار و زبان در کودکان

1. آپراکسی گفتاری دوران کودکی: در این حالت فرامین حرکتی مناسب از مغز به عضلات گفتاری صادر نمی شوند. کودک می داند چه می خواهد بگوید،اما مغز نمی داند که چطورآن را به عضلات گفتاری منتقل کند.
2. دیزآرتریا: این امر وقتی روی می دهد که گفتار کودک به دلیل ضعف عضلانی ناشی ازآسیب های مغزی ناواضح می شود.این آسیب ها عموماً هنگام تولد وپس ازآن به دلیل یک بیماری رخ می دهند.
3. لکنت: لکنت در کودکان، خود را با علائم مختلفی چون تکرار، کشش، مِن مِن کردن و در موارد شدید تر به صورت قفل کردن روی کلمات و صدا ها نشان می دهد.; گاهی تنش، تقلا و تلاش و اجتناب از حرف زدن هم به این علائم اضافه می شود. صرف نظر از نحوه شروع ناتوانی( ناگهانی یا تدریجی)، تشخیص این که ناتوانی کودک امری طبیعی است ویا متناسب با سن یا پیش‌ درآمدی برلکنت، نیازمند بررسی دقیق ترتوسط یک گفتار درمانگر( آسیب شناس گفتار و زبان) است.
4. اختلال درتولید صداها: بسیاری ازکودکان با گذشت زمان یاد می گیرند كه چگونه صداهای گفتاری را بگویند،اما در مورد همه کودکان این فرایند طبق الگو و درمانگر( آسیب شناس گفتار و زبان) است.
5.اختلال در پردازش واجی: پردازش واجی،مهارت استفاده از صداها (واج ها) ی یک زبان، برای پردازش زبان گفتاری و نوشتاری است . این مهارت ، برای تولید و رشد مهارت های زبان بیانی و نوشتاری بسیار ضروری است و اختلال در آن منجربه مشکلات ماندگاری درحیطه های درک،بیان،خواندن و نوشتن می شود.

1. ظهور دیرهنگام زبان: این حالت به تأخیردرشروع زبان، بدون هرگونه ناتوانی یا تأخیررشدی دیگردرحوزه های شناختی یا حرکتی اطلاق می گردد. این کودکان ممکن است فقط درزبان بیانی مشکل داشته باشند یا مشکل آنها ترکیبی اززبان درکی وبیانی باشد. برخی ازاین کودکان، قبل از٣ تا نهایتاً ۵ سالگی به همتايانشان می رسند، اما ممکن است دربرخی کودکان این امرنشانه‌ای ازسایراختلالات مانند آسیب ویژه زبانی، اختلال در ارتباطات اجتماعی،اختلال طیف اتیسم، ناتوانی یادگیری، نقص توجه وبیش فعالی، ناتوانی هوشى یا سایرمسائل رشدی باشد. تشخیص افتراقى، نیازمند بررسی دقیق همه جنبه های رشدی است وتوسط آسیب شناس گفتاروزبان صورت می‌گیرد.
2. اختلالات زبانی در دوران پیش از مدرسه: اگر کودک ۳ تا ۵ ساله ای در پیروی ازدستورات، درک سوالات، یادگیری كلمات وجملات جدید مشکل داشته باشد، احتمال دارد که به اختلال زبانی مبتلا باشد. مشکلات زبانی این دوره، می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشند وتشخیص و درمان آن برعهده گفتار درمانگران است.

آیا یادگیری زبان دوم باعث مشکلات زبانی می شود؟

خیر. کودکان در سراسر دنیا یاد می گیرند که به زبان های دیگرهم صحبت کنند. کودکی که مشکل زبانی دارد آن را درهردو زبان نشان خواهد داد.

ناتوانی های یادگیری :

افراد مبتلا به این اختلال، علیرغم داشتن هوش طبیعی درخواندن، هجی کردن ونوشتن مشکل دارند. مشکلات اولیه گفتاروزبان می تواند منجربه اختلالات بعدی درخواندن و نوشتن شود، ممکن است این افراد درریاضی یا مهارت های اجتماعی هم مشکل داشته باشند. شاید شنیده باشید بعضی افراد دیس لکسیا دارند. این افراد در خواندن مشکل دارند . این اختلالات اغلب با مشکلات زبانی همراه هستند که گاه برای افرادغیرمتخصص قابل شناسایی نیستند.

برخی علائم ناتوانی یادگیری :